Sık sık Avrupa’ya seyahat eden AB vatandaşı olmayan kişiler, ulusal kolaylaştırma programları kapsamında, varışta yapılan kapsamlı kontrollerden muaf tutulabilir. Bu programlar, AB vatandaşı olmayan kişilerin EES kullanılan Avrupa ülkelerine yaptıkları geçmiş ziyaretler ve/veya giriş retleri hakkında pasaport kontrol görevlilerine bilgi sağlayarak sınır geçiş sürecini kolaylaştıracaktır.
Bu muafiyet bir ayrıcalık olarak sunulur; EES'nin kullanıldığı hiçbir Avrupa ülkesi böyle bir muafiyet sunmakla yükümlü değildir. Bunlar aynı zamanda ülkeye özel muafiyetlerdir; iki ülke arasında bir anlaşma bulunmuyorsa, bir Avrupa ülkesinde sunulan muafiyet başka bir Avrupa ülkesinde geçerli değildir.
Ulusal kolaylaştırma programına hak kazanmanız durumunda, ilgili topraklardaki pasaport kontrol görevlilerinin şunları doğrulaması gerekmeyebilir:
- çıkış noktanız ve varış noktanız;
- kalış nedeniniz ve gerekiyorsa bunu destekleyen ilgili belgeler ve
- kalış nedeniniz doğrultusunda, kalış süreniz boyunca, ülkenize dönebilmek için veya üçüncü bir ülkeye geçiş yapabilmek için yeterli paranızın olup olmadığı (ya da yasal olarak para kazanabilecek durumda olup olmadığınız).
Bu programlar, Avrupa Birliği hukuku kapsamında serbest dolaşım hakkına sahipseniz geçerli değildir. İlgili mevzuat doğrultusunda (2016/399 sayılı Yönetmelik (AB) Madde 2 (5)) Avrupa Birliği hukuku kapsamında serbest dolaşım hakkına sahip kişiler şunlardır:
- AB vatandaşları;
- serbest dolaşım hakkına sahip AB vatandaşlarının aile üyeleri olan AB vatandaşı olmayan kişiler ve
- AB ve Üye Ülkeleri ile AB dışı ülkeler arasındaki anlaşmalar kapsamında, AB vatandaşlarının haklarına eş değer serbest dolaşım hakkına sahip AB vatandaşı olmayan kişiler ve aile üyeleri.
Seçilme kriterleri
Ulusal kolaylaştırma programından yararlanabilmek için aşağıdaki koşulları yerine getirmeniz gereklidir:
- seyahat etmek istediğiniz ülkenin giriş koşullarını karşılamak;
- geçerli bir seyahat belgesine ve uygun durumlarda geçerli bir vizeye ya da oturma iznine sahip olmak;
- EES kullanılan Avrupa ülkelerine sık sık seyahat etme gerekçesini kanıtlayabilmek;
- vizenizi yasalara uygun bir şekilde kullandığınıza, kendi ülkenizdeki ekonomik durumunuza ve yasal kalış sürenizin bitiminden önce söz konusu Avrupa ülkesinden ayrılacağınıza dair kanıt göstermek ve
- söz konusu Avrupa ülkesindeki tüm kalış süreniz boyunca yetecek düzeyde maddi kaynaklara sahip olduğunuzu (veya bu kaynakları yasal olarak elde edebileceğinizi) kanıtlamak.
Ulusal kolaylaştırma programına hak sahibi olup olmadığınızı buradan öğrenebilirsiniz (bu daha sonraki aşamalarda sunulacaktır).
Süre
Ulusal kolaylaştırma programına hak kazanmanız durumunda en fazla 1 yıllığına erişim hakkı verilir.
Yenileme işlemleri, yıllık yeniden değerlendirme sürecine tabi olup aşağıdaki koşullarda geçerlidir:
- en fazla 5 yıl boyunca veya
- seyahat belgeniz, çok girişli vizeniz, uzun süreli kalış vizeniz veya oturma izniniz sona erene dek (hangisi önce gerçekleşirse).
İptal edilebilirlik
Seçilme kriterlerini artık karşılamadığınıza kanaat getirilmesi durumunda, ulusal kolaylaştırma programına erişim hakkınız iptal edilebilir.
Avrupa ülkeleri arasındaki istişare süreci
Ulusal kolaylaştırma programını incelemekle yükümlü bir Avrupa ülkesi, verdiğiniz bilgileri, beyanları veya ilgili belgeleri şüpheli bulduğu takdirde, nihai karara varmadan önce diğer Avrupa ülkelerine danışabilir.
Avrupa ülkeleri arasındaki anlaşmalar
Uluslararası anlaşmalar kapsamında belirli durumlarda, EES kullanılan birden fazla Avrupa ülkesinde ulusal kolaylaştırma programlarından faydalanabilirsiniz. Söz konusu anlaşmalara ilişkin bilgilere buradan ulaşabilirsiniz. (Bu daha sonraki aşamalarda sunulacaktır)